ՄԱ՛Մ, ԳԼԽԱՑԱՎԴ ԱՆՑԱ՞Վ
Մայրս ութսունն անց է: Մարմնով կուչ է եկել արդեն, բայց իր ձեռքին
- ոտքին է, պայծառամիտ է, աշխարհ տաս` կղեկավարի…
Ինձնով հղի լինելուց առաջ, եղած հղիությունը մորս չի մնացել`
փուլ է եկել: Մորս գլխին հաճախ են փուլ ածել երկինքը, երբ հարսնություն է արել անպտուղ:
Երբ մայրս ինձ արդեն իր կրծքի օվկիանոսում ուներ, գլուխն սկսել է ցավել: Ուժեղ գլխացավերից
հաճախ է գամվել անկողնուն: Հարևանը, որ տան անդամի պես է եղել մորս մոր հետ`մտահոգությունն
է կիսել տատիս:
-Վերգո՛,- ասել է նա տատիս, - կարո՞ղ է սրբից լինի, արի աղջկա՛նդ
տանենք նետ դնողի մոտ, տենանք ո՞ր ըխտից է:
Վերգինե տատս, որ Վերգո էր բոլորիս համար, համաձայնում է: Մորս
տանում են նետ դնողի մոտ: Մայրս ասում է, որ
նետ դնողը ինչ ըխտի անուն տվեց, մաղը չշարժվեց: Հենց հասավ Սուրբ Նշան անվանը,
նետ դնողի ձեռքից թելով կախված մաղն սկսեց պտտվել:
-Սուրբ Նշան ըխտից է կլխացա՛վը,- հայտարարել է նետ դնողը:
Մոմեր են առնում մերոնք ու գրավ դնում հարևանի տանը, մինչև որ ես լույս աշխարհ գամ, հետո տանեն, վառեն:
--Օրե՛նք էր,- ասում է մայրս, - գրա՛վ բդի տնեինք, իրավունք չուներ մոմատերը չվառած մոմերը պահել իր
տանը: Յակտե՛նց տանը թողինք մոմերը,- հիշում է մայրս: Սա էլ մյուս հարևանն էր տատիս
տան կողմից: Մորս հարցնում եմ.
- Յակտը անո՞ւն չուներ:
-Ոնց չունե՞ր, ունե՛ր, Համբարցում էր անըմը,- ասում է մայրս:
Դպրոցի պլակատները սաղ ինքն էր գրըմ:
-Բա խի՞ եք Յակտ ասում,- զարմանում եմ ես,-Համբարձում ասեի՛ք:
-Եսի՛մ խի են ասըմ, ավել անըմնա,- իմ հարցից ազատվում է մայրս:
Մոմերը գրավ դնելուց հետո, անցնում են օրեր: Յակտի մորը սկսում են անհանգստացնել երազներում,
թե բա` էս մոմե՛րը պետք է վառել, էլ մի՛ պահեք: Յակտի մայրը` Սիրուշը, տատիս պատմում է իր տեսած երազները, որ անընդհատ
կրկնվում էին: Ի՞նչ անեին, մայրս արդեն ծանրացած է լինում ինձանով: Զոխո անունով հարևանն
ասում է.
- Ե՛ս էդ ըխտի ըխտավորն եմ, տվե՛ք էդ մոմերը, տանեմ, ձեր անունից
կվառեմ: Մոմերն առնում, տանում է: Զոխոն վախեցած հետ է գալիս, պատմում մերոնց, որ երբ
մոմերը վառել է, մի մարդ ընկնավորի պես ընկել է գետնին, թե բա` խի՞ վառեցիք էդ մոմերը,
դրանց տե՛րը պիտի գար վառեր, ուխտն ընդունված չէ՛…Ճարահատյալ մայրս ու իր մայրը, նոր
մոմեր առած, գնում են Ս. Նշան ուխտի: Զոխոն է տանում:
- Վարթուշ է անըմը, համա ավել անըմով ին ճընանչըմ: Բա ո՞վ տաներ, էդ ըխտի՛ տեղը մենք շատ գիդեինք,-
պատասխանում է մայրս, երբ հարցնում եմ:
-Կայարանից նստեցինք ռաբոչի՛ն, էրկու վագոնանի պոեզա՛, Քոբեր
կայնըմ էր մի էրկու րոպե` իչանք: Սա՛ր ենք բարցրանըմ, սարի կլխի՛ն է Ս. Նշանը: Դե,
Լոռվա կողմերում էլի, շատ եմ հիշը՞մ տեղը,- հիշում է մայրս…
Սարը բարձրանալիս մայրս հաճախ է կանգ առնում, ձեռքը մեջքին հենելով:
Ինձ հենվելով է բարձրանում մայրս, մատների հետքերը դաջելով իմ մեջքին` նշան անելով
Ս. Նշանի ճանապարհին: Երեք կանանցով` տատս, մայրս, Վարդուշ անունը անհիշության թողած
Զոխոն, տեղ են հասնում: Մոմերը վառելուց հետո, տարած աղավնիները տալիս են մի մարդու,
ով ամբող ժամանակ հետևում է մերոնց, թե բա` ա՛ռ, մորթի՛ր, տղամա՛րդ ես: Սա վերցնում
է աղավնիներն ու անխոս օդ թռցնում: Երբ մերոնք ուխտ անելուց հետո նստում են հացի, այս
մարդը նորից աչքների դեմ է կանգնում: Հացի են հրավիրում, ո՛չ խոսում է, ո՛չ մոտենում:
Մերոնք չգիտես ինչո՞ւ վախեցած հավաքվում են ու սարն ի վար շտապելով իջնում: Մայրս ասում
է.
-Թեզ-թեզ հետ ինք նայըմ, տենա՛նք հո յենըցներս չի կալիս: Մի
քիչ էկավ ու մեկ էլ որ հետ նայինք, էլ չըրևաց…
-Մա՛մ, հետո՞, մամ, բա էդ մարդը ո՞վ էր, չիմացաք,- հետաքրքրությամբ
հարցնում եմ ես՝ ուրախանալով, որ մայրս վայր չի ընկել սարն իջնելուց` սայթաքելուն ի՜նչ
կա:
-Չէ՛, էլ որդեղի՞ց իմանայինք, տասնինը տարեկան էի քեզանով, վաթսուն տարուց ավելի առաջվա պատահած պանա,-
ավելացնում է մայրս:
Ես լռում եմ մտքերիս հետ ընկած, մեկ էլ հիշում եմ, որ չհարցրի.
-Մա՛մ, գլխացավդ անցա՞վ նետ դնելուց հետո:
–Հա՛,-պատասխանում է մայրս, - անցա՛վ:
Նորից եմ հարցնում, չհավատալով լսածիս:
-Մա՛մ, գլխացավդ անցա՞վ:
-Հա՛, անցա՛վ,- հատու պատասխանում է մայրս` կասկածանքիս տեղ չթողնելով:
Комментариев нет:
Отправить комментарий