ԵՎ  ՈՉ ՄԵԿԸ ՍՈՎԱԾ ՉՄՆԱՑ

Եւ առաւօտեան երբ  քաղաք վերադարձաւ, քաղց զգաց:

Եւ ճանապարհի վրայ մի թզենի տեսնելով`եկաւ  դէպի այն

 եւ նրա վրայ ոչինչ չգտաւ, այլ միայն` տերեւ:ԱՆԻԾՈՒԱԾ ԹԶԵՆԻՆ/Մարկ.11.12-14,20-24/

 Համբերությունն էլ վերջ ունի, ինչքան սպասել,- մտածեց խլահավն ու անցյալ տարվա կերած թզի համը դեռ բերանում թռավ դեպի թզենու ծառը:

--Իհարկե, կարելի էր էլի համբերել, բայց մինչև երբ,- մտածեց արջակապիկն ու ճանապարհը թեքեց դեպի թզենին:

-Հետո էլ ասում են մռթմռթոցս չեմ կտրում, գնամ դեպի թզենին, թափված թզեր կլինեն,- գլուխը կախ մռթմռթաց վայրի խոզը:

Անտառից դուրս` մի բացատում, թզենին տարածել էր ճյուղերը:  Գուցե թաքուն խոստում ուներ տված անտառի բնակիչներին, որ սրանք պահպանեն իր հետ բարեկամական  կապն ու հենց կանչի` գտնեն իրեն, գան ու հագենան իր քաղցրահամ պտուղներով ու ինքը թեթևություն զգա: Ու հիմա պտղել էր թզենին, ճյուղերը ծանրացել էին բերքի առատությունից:

-Եկեք ինձ մոտ, բոլորդ եկեք,- կանչում  էր անուշահամ պտուղներով լի  ծառը:

Եվ եկան, եկան շատերը`մի մասը լսելով թզենու կանչը, մի մասը հիշելով կերած պտղի համը. թռչունները ճեղքեցին օդն ու թառեցին նրա ճյուղերի վրա, սկյուռիկներն ու կապիկներն իրար հերթ չէին տալիս` ծառի ճյուղերից  պոկելով հասած պտուղները ուտում էին այնպես, ասես վախենում էին չկշտանալ, ծառի տակ թափված պտուղները  մնում   էին եղնիկներին ու այծամներին, վարազներին ու խոճկորներին: Բոլոր-բոլորը բոլորել էին թզենու շուրջը: Միայն մարդը չկար: Նա չգիտեր, որ այդ ծառի տերն էլ է ինքը և տեղը չգիտեր, որ իշխեր: Մարդը չգիտեր այդ պտղած  թզենու մասին: Մարդու մտքով չէր անցել գտնել ինքն իր համար հաստաբուն ու փարթամ դարձած պտղատու այդ ծառը: Մարդը դեռ ոչ մի անգամ չէր համտեսել վայրի թզենու պտուղները: Քաղցրահամ ու հասած էին պտուղները, ու շատ-շատ, այնքան շատ, որ բոլորին կհերիքեր: Վագրը, որ նույնպես քաղցած էր, նա էլ էր եկել թզենու կանչին: Ինչ կերուխում էր թզենու շուրջը, իսկական խնջույք: Իսկ վագրի մտքին եղնիկի ձագն էր, նա թուզ ուտելու ցանկություն ամենևին չուներ: Վագրը գողի նման մոտենում էր  հանգիստ ու անթաքույց իր համար ուտելով տարված եղնիկի ձագին: 

-Եկեք ինձ մոտ և բոլորդ կուշտ կլինեք,-կանչում էր պտուղների ծանրությունից հոգնած  թզենին:

Եվ գալիս էին քաղցածները, գալիս էին պղի համը տեսածները, գալիս էին ու գալիս: Եվ ամենքը կուշտ էին, գոհացած ու բարի էին:

Վագրը, որ թզենուց չէր հեռանում, աչքն արյուն առած նայում էր ու դեռ քաղցած էր: Նա գողեգող հասավ եղնիկի ձագին ու ճանկեց նրան:

Իսկ թզենին շարունակում էր կանչել.

-Եկեք ինձ մոտ, և բոլորդ  կուշտ կլինեք…..

 

Սանձարձակության պահին քամու օձիքը բռնեց  Տեր Աստված.

-Դու քո չափն անցել ես,- ասաց  Տերը: Փոթորիկներ ես անում, տներ  ես քանդում քիչ է, մարդիկ էլ  ես սպանում: Բոլորովին էլ էական չէ, թե դու ինչ աննուներով ես հանդես գալիս` ղեկավար մեծ պաշտոնյայի, թե թույլ սեռի ներկայացուցչի, ասենք` Կատրին անունով: Սա  քեզ համար արդարացում չէ , ես այլևս թույլ  չեմ տա քեզ Քամի, որ քամի անես,- սպառնաց  Տերը:

Քամին, որ արդեն հավաքվել  էր ինքն իրեն, սկսեց փաթաթվել Տիրոջը, շոյել նրա ճակատն ու փչել ականջին.

-Բարձրյալ, դու քո վերևում մնա և մի խառնվիր  նվաստներիս գործերին: Ծով է`պիտի փոթորկվի էլ, հանդարտվի էլ,  օր է`պիտի բացվի էլ, մթնի էլ, տաքն ինչով է ավելին  սառից: Դու` իմաստունների իմաստուն,- շարունակեց փչել  քամին,- թող ուժեղը ցույց տա իր ուժի տեղը, որ թույլը նահանջի, ու թող ապրողը`ապրի: Այս աշխարհը` հենց սկզբից կատարյալ է իր անկատարությամբ, իմ գոյությամբ պարտական եմ քո խոսքին, էլ  ինչիդ է պետք հսկել  երրորդ աչքի զգոնությամբ: Մի անգամ էլ ասա`Թող, ինչպես առաջ,  ու կտեսնես, որ ես  անուղղելի չեմ…

ՎԵՐՋ,ԱՅԼԵՎՍ ՈՉԻՆՉ ՉԷՐ ՀԻՇՈՒՄ

Արևը գնալու տեղ չուներ`դրախտում երկինքը արևի չափ էր: Ինչքան էլ պտտվեր, մեկ է, դրախտի գլխավերևում էր արևը`  պսակի պես: Աչքն ինչքան չափեր`կանաչ էր ու կապույտ, օդը տաք էր կրքի չափ ու էլաստիկ ցանկության պես, սրտի ձայնը ականջին հաճելի էր: Ամեն ինչ հիասքանչ էր: Բայց դրախտում գտնվող մարդը նեղվում էր: Նրան քիչ էր թվում արևի չափ երկինքը, կանաչ ու կապույտ գույները միապաղաղ էին, նա ձանձրանում էր անհոգ օրերից ու պարապ մտքերով  լցնում գլուխը: Նա ամեն պահի մեջ այդ ամենի վերջն էր փնտրում` սահման դնելով հետոյից առաջ: Իսկ սահմանին հայելի կար` իրականության երևելի պատկերով:

Մի անգամ մարդը փորձեց անցնել հայելուց անդին: Բայց որքան նա գնում էր դեպի   հայելին, այնքան այն ավելի ու ավելի էր հեռանում իրենից:

-Դու դրախտում ես ապրում, դրանից ավելին քեզ էլ ինչ է պետք,- տաք-տաք շշնջում էր արևը:

-Քեզ էլ ինչ է պետք,- կրկնում էր երկինքը:

-Մնա ինձ հետ,- կանչում էր դրախտը:

-Ինչով ենք վատ քեզ համար,- շշնջում էին կանաչ ու կապույտ գույները:

-Դու դրախտում ես ապրում,  այստեղ ամեն ինչ աստվածային է,- հայելուց նրա հայացքը բռնում  էր  դրախտի արտացոլանքը:

Բայց մարդն անդրդվելի էր, նա գնում էր ու գնում դեպի հայելին, դեպի ինքն իրեն ավելի մոտիկ լինելու կիրքը, դեպի հայելու անդինը: Եվ գնալով ավելի ու ավելի էր խամրում դրախտի պատկերը, և գնալով ավելի ու ավելի էր կնճռոտվում հայելու դեմքը:

-Քեզ էլ ինչ է պետք, դու դրախտում ես ապրում,-  հարցրեց  հայելին այլևս  դժկամ: Ինձանից անդին դատարկ ու անփայլ է,- շարունակեց հայելին,- դու այնտեղ կկորչես:

-Քիչ է ինձ համար դրախտայինը, դրախտն ինձ համար վաղուց  անշուք ու միապաղաղ է, ուզում եմ  էլի ու  ավելի կարևորել,  իմաստավորել իմ կյանքը, ուզում եմ չափվել այն ամենի հետ, որը  տեսանելի է ու.. անտեսանելին էլ  եմ ուզում  չափել: Լսում ես, հայելի,- պոռթկաց մարդը,- ուզում եմ անդինը գաղտնիք չունենա ինձանից, ուզում եմ գաղտնիքդ իմը լինի:

Հայելին քիչ-քիչ կորցրեց  դեմքը, նա այլևս հարթ ու լուսեղ չէր  ու մթնեց մարդու աչքին:

-Անցիր իմ  միջով,- ձայնեց հայելին:

Մարդը  առաջ մեկնվեց, բայց աչքի մութը չթողեց տեսնել ոտքի առաջը: Նա անընդհատ սայթաքում էր: Նրան մի ամբողջ հավերժություն էր թվում տառապալից ուղին, ընկած տեղերը տանջալից  ցավում էին: Դրախտում ժամանակի հաշվարկ չէր արել, իսկ այստեղ  ուզում էր  այն վերջանար:

-Հոգնել եմ մթից,- տնքում էր միտքը փակ աչքով:

 -Սպասիր, կանգ առ,- աղերսում էր, բայց …բայց  արդեն ինքը չէր իր գլխի  տերը:

-Բացիր աչքերդ ու նայիր ինձ,- մի ձայն հասավ նրա ականջին,- ես այլևս քեզնից գաղտնիք  չունեմ պահելու:

Եվ մարդը, բացելով աչքերը, նայեց հայելու  դեմքին`արթնության  լուսավոր մի ակնթարթ  բացահայտելով  իր գոյի գաղտնիքն ու այլևս  կորցրեց հիշողությունը….